Baron van Münchhausen

Baron van Münchhausen: Het verhaal

Drie mannen werken in de keuken van een restaurant.

De kok, de ober en de bordenwasser.

Zij bereiden de maaltijd voor.
De één kookt, de ander dient op en de derde maakt schoon.

Op de kaart staat vandaag, net als gisteren en morgen:
het Baron-van-Münchhausen- menu.
Dat betekent een maaltijd met fantasievolle gerechten.

Dat houdt tevens in dat , tussen de gangen door,
het personeel de gasten verhalen van de Baron voorschotelt.
Dat kan zijn een lied, een dans of een act.

Het theaterpubliek ziet echter alleen dat
wat zich afspeelt in de keuken.
Ook krijgt men af en toe een kijkje in de hoofden
van het personeel.

Dit is zeker zo ongelooflijk en fantastisch als de
verhalen van de Münchhausense Baron…

Credits

De voorstelling is bedacht en gemaakt door
de spelers en de regisseur.

Loek Beumer: kok
Peter Drost: ober
Bram Kwekkeboom: bordenwasser

Regie: Michael Helmerhorst
Assistent Regisseur: Géraldine Verhoeven
Muziek: Bert Vermijs
Kostuums: Léanne van Deurzen & Melissa van de Lisdonk
Decorontwerp: Frits van Hartingsveldt
Lichtontwerp: Henk van der Geest
Geluidsmix: Martin Scheffer Studio MBS
Techniek: Peter van der Hoek & Rob Galdermans
Inspiciënten: Frank Landheer & Wim Mönnich
Uitvoering decor: Wassink Decorbouw &
G.J. Brinkman Decor
Rekwisieten: Jeroen Henstra
Zakelijke leiding: Hans Klaasman
Artistieke Leiding: Loek Beumer & Peter Drost

Met dank aan: Chris W. Mitchell, Oscar Meulenkamp, Rudolf Erich Raspe, August Bürger, Godfried Bomans, Gustave Doré, Ricky’s Koffiehuis, René Blom, Studio Habertu, Kant, Tex Avery, Jacques Tati, Laurel en Hardy, Franz Kafka, Hotel Adelphi Liverpool, Theater de Mondragon Zierikzee, John Cleese, Thea, Manuel, Atelier Coupé de Theatre, Stylis, Broes, Ton, Kim.

Affiche foto: Clemens Boon
Affiche vormgeving: Martijn Luns – Ontwerpbureau Amsterdam

Deze productie werd mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van OCenW en het Fonds voor de Podiumkunsten.

Foto's

Audio

Recensies

Algemeen Dagblad
22-02-2001
Door Wijbrand Schaap

De grootste leugenaar aller tijden

Ken je die grap van die jongens die een stuk gingen maken over Münchhausen? “O. Ja. Ze maakten helemaal geen stuk over Münchhausen.” Loek Beumer en Peter Drost kunnen zich wel wat meligheid veroorloven, op zijn tijd. Het was tenslotte even wennen bij de “vriendenpremière” van het toneelschap B&D in de Utrechtse Stadsschouwburg, afgelopen zaterdag. Verwacht je een stuk over de wonderbaarlijke avonturen van Baron van Münchhausen, met veel kostuums, pruiken en rondvliegende kanonskogels, krijg je een voorstelling te zien over een ranzige restaurantkeuken in een grote stad anno 2001. Het was ontzettend leuk, daar niet van. Maar Münchhausen?

“Alles van Münchhausen zit er in, hoor”, verklaart Loek Beumer, “Maar dan anders”. Inderdaad wordt er een paard in tweeën gehakt en vliegt er een kanonskogel door de lucht…maar niet op de manier die je zou verwachten.

Toen ze eenmaal aan het stuk begonnen, kwamen ze er achter dat ze iets anders wilden. Beumer: “We hebben een hele lieve dramaturge, en die kwam aanzetten met stapels en stapels boeken en films over de Baron. Die hebben we allemaal doorgewerkt. Je houdt niet voor mogelijk wat er allemaal voor onzin over die man is verschenen. En dat is ook de belangrijkste conclusie die we trokken: iedereen heeft van de Baron van Münchhausen gehoord, maar niemand weet er het fijne van. Dat gaf ons een vrijbrief om er het onze mee te doen”.

“Daar kwam bij,” vult Peter Drost aan, “dat we in diezelfde tijd een aanbieding hadden gekregen van een bevriend jeugdtheater in Seattle om er een stuk te komen maken. Toen hadden we al bedacht dat we iets met een restaurantkeuken wilden doen. Die plannen zijn uiteindelijk door geldgebrek op de lange baan geschoven, maar met dat restaurant-idee zijn we wel doorgegaan. Zo kwamen we erop om Münchhausen ermee te combineren.”

En zo komt het dat het toneel er nu uitziet als een restaurantkeuken. Drost: “We maken een stuk over zo’n verschrikkelijk themarestaurant waar je tegenwoordig overal mee wordt doodgegooid. Slecht eten en ook nog eens slecht theater. Het thema van dit restaurant is Münchhausen. Drie mannetjes, want we spelen dit samen met Bram Kwekkeboom, die de hele boel in het honderd laten lopen.”

Drie mannetjes? Je zou toch zweren dat er meer waren. “Ja. Dat klopt. We hebben ook nog een ijsbeer.” En de kinderen vinden het fantastisch. Beumer:”Dat is toch het mooiste wat je met theater kunt bereiken…dat er van alles gebeurt, waarvan je niet snapt hoe het gebeurt. Dat is magie. Dat kun je op televisie nooit zo voor elkaar krijgen. Dat inspireert die kinderen ook enorm.” Maar dan moeten ze wel oppassen, toch? “Ja. Als ik -zogenaamd- van driehoog naar beneden kom donderen en dan gelijk weer opsta, zeg ik wel dat dat kan door een goede, snelle koprol te maken. maar ik zeg er bij dat ze het niet thuis moeten proberen na te doen.” Dat zal wel lukken. Tenslotte probeert ook niemand op een kanonskogel te rijden, zijn paard in tweeën te hakken of zichzelf aan zijn haren uit het moeras te trekken. En zo blijft er maar één conclusie mogelijk: ken je die van die jongens die Münchhausen deden? Nee? Nou. Moet je maar gaan kijken. Hij is best goed.

Leeuwarder-Courant
19-02-2001
Door Jeanette Stuurop
Plaats: De Lawei, Drachten

Vrolijke theaterkeuken voor zeven-plussertjes

DRACHTEN- De keuken van het restaurant waar dagelijks het Baron van Münchhausen-menu wordt geserveerd, is gesitueerd in een souterrain. Drie mannen werken er, met dien verstande dat een van hen de door de kok bereide gerechten in het voor het publiek niet zichtbare restaurant opdient en nummer drie bordenwasser is. De taken zijn dus uitstekend verdeeld, lijkt het.

Om maar direct met de deur in huis te vallen: er is eerder sprake van een vrolijke wanorde dan van orde in deze keuken, waar maar geen gerecht uit de pan wil komen. er wordt namelijk niet gekookt. Wel is de mobiele “kachel” een multifunctionele rol toegedacht. Het fornuis dient soms als wasmachine, ook wel eens als ijswagentje, voldoet uitstekend als speeltafel, wanneer twee van de drie besluiten op een geruite keukendoek met een aantal pepermolentjes een bordspelletje te doen, en ook als draaimolen.

Iedereen kent de fantast Von Münchhausen. Welnu de drie acteurs die samen met hun regisseur deze voorstelling hebben bedacht, doen niet voor hem onder. Prachtig is de wijnproefscène: de wijn laten walsen in het glas (draaien), met de wijn in gesprek komen (door met een natte vinger “muziek” uit de glasrand te halen), dan proeven (gorgelen), om vervolgens tot de conclusie te komen dat voor deze Chileense wijn van 1968 de druif pinochet noir is gebruikt: “f3,95 en acht keer over de kop”.

Er zitten tal van vrolijke momenten en leuke sfeertekeningen in deze productie. Zo biedt het brede raam van het souterrain bijvoorbeeld uitzicht op de benen van vuilnismannen en de postbode, is het jachtterrein, wanneer de kok op hertenjacht gaat, maar doet het ook dienst als “zee”, wanneer de bordenwasser het moment gekomen acht aan het fantaseren te slaan: hij wordt opgegeten door een vis, maar wordt – uiteraard – in de keuken van zijn baas weer uit de vissenmaag bevrijd.

Met een inspecteur van de keuringsdienst van waren maakt het keukenpersoneel korte metten, als hij het restaurant wil sluiten: met behulp van het mobiele fornuis wordt hij in het nauw gedreven, vervolgens in het ijswagentje geduwd om ten slotte te worden “onthoofd”. Gevaar afgewend.

Er is op toneel zo veel te beleven, dat jong en oud geboeid blijven kijken. Leuk zijn de technische grapjes met licht en donker en de geluidsfragmenten, waarmee de voorstelling is aangekleed. En de drie kunnen nog zingen ook. Dat blijkt in het Von Münchhausenlied, maar ook in het culinaire “Men neme…”.
Kortom: een welbestede zondagmiddag.

Leidsch Dagblad
02-05-2001
Paulien Koopmans
Gezien 1/5 Leidse Schouwburg, Leiden

“Baron van Münchhausen” slapstick

“De baron van Münchhausen” is een trieste slapstick. Een restaurant waar de Keuringsdienst van Waren likkebaardend op de stoep staat, vormt het decor. In de keuken blijkt het één grote chaos. Het afwashulpje en de kok spelen een partijtje schaak met pepermolens, een hert wordt met de motorzaag geslacht en alles is even plakkerig, vettig en smerig.
In deze droogkomische voorstelling van Het Toneelschap B & D slaan de restauranteigenaar en twee medewerkers zich dapper door het leven. Ze sjoemelen wat met het eten en fantaseren er op los om de alledaagse sleur te doorbreken.

Het restaurant is vernoemd naar de echte baron van Münchhausen die nog steeds bekend is om zijn rijke fantasie.

Deze leugenachtige landjonker uit de achttiende eeuw verhief in zijn overdreven reis-, jacht- en oorlogsverhalen zijn verbeelding tot kunst. Het Toneelschap B& D grijpt terug op bekende voorvallen. Alleen nu zijn de eigenschappen van de baron verdeeld over drie personages. De kok draagt bijvoorbeeld een pruik en vliegt zittend op een kanonskogel door de lucht. Ook de eigenaar en de afwashulp bezitten karaktertrekken van de baron.

“De baron van Münchhausen” is vooral een anekdotische voorstelling geworden. Daarbij gaan gekke woordspelletjes, vreemde verzinsels en rare voorvallen naadloos in elkaar over (‘hoofd erbij houden en de kop vergeten”). En vaak zijn ze ook echt leuk. De drie acteurs Peter Drost, Loek Beumer en Bram Kwekkeboom spelen aanstekelijk en maken het stuk dynamisch. Tegelijk schuilt op de achtergrond een droevige ondertoon. De Keuringsdienst van Waren dreigt bijvoorbeeld met sluiting van het restaurant. Daarnaast zorgen de onderlinge verhoudingen soms voor wrijving tussen de eigenaar, kok en afwashulp. Jammer genoeg blijft de voorstelling ook tamelijk vlak, omdat een echt hoogte- of dieptepunt in “De baron van Münchhausen” ontbreekt.
En dat maakt de voorstelling te vrijblijvend.

Gazet van Antwerpen
26-03-2001
Eefje Rampart

Absurd potje kokkerellen

Dilbeek- Geen kind dat de Baron von Münchhausen kent, maar dat houdt Toneelschap B & D niet tegen om er theater voor zevenplussertjes van te maken. De Nederlandse acteurs gaan vooral met potten en pannen aan de slag en brouwen een kolderiek soepje van het verhaal.

Baron von Münchhausen baseert zich op het verhaal van de gelijknamige Duitse militair die bekend werd met het vertellen van overdreven heldenverhalen. Op het toneel zien we een beetje een smerige restaurantkeuken. Peter Drost, Bram Kwekkeboom en Loek Beumer vertolken een onhandig trio dat er alles aan doet om de gasten het gevoel te geven bij de baron zelf op bezoek te zijn. In het themarestaurant waar zij werken loopt het personeel rond in protserige kostuums en worden de gasten getrakteerd op korte acts. Zoals wel een beetje verwacht loopt alles grandioos in het honderd.

Toneelschap B & D gooit de cliché-verhaaltjes over de baron in een grote pot en brouwt er een eigen soepje van. Een knettergek soepje, vol absurde humor, grappige (geluids)effecten en ruimte voor improvisatie. Zo zien we een ijsbeer doodleuk de koele ruimte uit wandelen, een scene waar verder niets mee gebeurt. Bij het wijnproeven wordt gewalst en gedanst dat het een lieve lust is, en de wijn wordt uiteindelijk herkend als een “Chileense wijn op basis van de befaamde druif Pinochet Noir” Een grapje dat niet alle kinderen begrijpen, maar dat de gelaagdheid in deze voorstelling goed typeert. Spijtig is wel dat de absurde toon en de weliswaar knappe effecten de verhaallijn een beetje in de weg staan, waardoor het geheel bij momenten warrig overkomt.

Speellijst