Brandweermannen

Brandweermannen: Het verhaal

Vijf acteurs spelen een onweerstaanbare, bijna slapstickachtige voorstelling over het leven van ‘ de brandweermannen’, gebaseerd op de ervaringen van de acteurs in een echte brandweerkazerne: de spelers zijn elk een tijdje te gast geweest in een brandweerkazerne. Vervolgens werd op basis van improvisaties het stuk ontwikkeld.

Daarbij zorgde de inventieve regisseurshand van Ted Keyser voor de nodige komische vertekening en uitvergroting. Maar ook lieten de acteurs zich inspireren door ‘De Brand’, een beroemde act van de Franse clowns I Fratellini.

Over het wel en wee in de brandweerkazerne, waar het militair toegaat en waar een groot deel van de bezigheden bestaat uit het wachten op de brand. Momenten uit het leven van brandweermannen, volop actie en afwisseling, boeiend en verrassend, origineel, geestig en humoristisch.

Credits

Spel: Loek Beumer, Peter Drost,
Jan Elbertse, Koos Elfering,
Bram Kwekkeboom
Regie: Ted Keijser
Muziek: Bert Vermijs
Kostuums: Dorien de Jonge
Decorontwerp: Laura de Josselin de Jong
Techniek: Peter van der Hoek en Bert Vermijs
Zakelijke leiding: Hans Klaasman

Affiche foto: Clemens Boon
Affiche vormgeving: Martijn Luns – Ontwerpbureau Amsterdam

Het Toneelschap Beumer & Drost wordt structureel gesubsidieerd door het Ministerie van OC&W

Tourneeplanning België:
Verenigde Werkhuizen Thassos
A. Rodenbachstraat 19 B 2140 Borgerhout
Tel: 0032-3/235.04.90 Fax: 0032-3/235-235.11.05
e-mail: thassos@pi.be
Tourneeplanning Nederland:
Hummelinck Stuurman Theaterbureau
Da Costakade 190, 1053 XG Amsterdam
Tel: 020-6164004 Fax: 020 6124341
e-mail: info@hummelinckstuurman.nl
www.hummelinckstuurman.nl

Productie:
Het Toneelschap Beumer & Drost
Veemarkt 202, 1019 DG Amsterdam
Tel: 020-4652147 Fax: 020-4682465
e-mail: info@beumerendrost.nl

Foto's

Audio

Recensies

Het Parool
16.09.2000
Door: Bob Frommé

Mannetjes
Het ouderschap is een mooi ding, maar je wordt er soms zo herfstig van. Herfst hoeft het daarvoor niet te zijn. De ouder is soms getuige van jeugdtheater. (De niet-ouders hebben nu de gelegenheid zich in de handen te wrijven en bevrijd te grinniken.)

Mijn ervaringen zijn paradoxaal van aard. Je bezoekt zo’n voorstelling omdat je ouder bent. Je hebt op het eind zin jezelf op te hangen, maar dat doe je niet, omdat je ouder bent. Als dat geen paradox is, schenk ik mijn kop aan het Wereld Natuur Fonds.

Het is soms heel erg. De niet-ouders zullen dat van mij willen aannemen. De ouders weten het. Jeugdtheater is de dood aan het begin van de levensweg. (Weer zo’n fijne paradox!) Daarom ben ik nu gelukkig. Ik heb een voorstelling gezien die jeugdtheater was, maar die mij het vertrouwen in de mensheid en het leven helemaal heeft teruggegeven.

Het was een oude voorstelling van een jaar of vijf geleden, die nog eenmaal werd opgevoerd. Vijfjaar geleden was ik nog in de jeugdtheatervrije zone. Het stuk heette De brandweermannen en het werd gespeeld door een groep die de enigszins aanstellerige naam ‘toneelschap’ B & D had. Maar die mannen waren geweldig grappig. De kinderschaar lachte naar hartelust, maar mijn geschater klonk boven alles uit. Alle jeugdtheaterfrustratie vloog in één keer naar buiten.

Dit was een voorstelling die niet ging over het Internationaal Monetair Fonds, het leed der dieren of de noodzaak de medemens welwillend tegemoet te treden. Het was een voorstelling vol gedoe en liefde voor gedoe en liefde voor het belachelijke. De brandweermannen, natuurlijk vijf in getal, zoals in dat Gouden Boekje Vijf brandweermannetjes, waren mannetjes bij wie bijna alles fout ging, hoe hard ze ook oefenden. Superieure slapstick.

Het was al mooi dat ze in een van de eerste scènes op hun multifunctionele brandweerwagen sprongen (een rij kleedkamerkastjes met open deuren) en het rijden van de wagen alleen maar suggereerden door met hun lijven en hoofden te schudden. Of ze hiel-den een oefening waarbij een drilmeester zijn pupil-len militairement zijn zinnen liet aanvullen. De drilmeester heeft een popje in zijn handen. ‘Er is een vrouw in nood. Die gaan we dus…’ Allen: ‘Redden!’ ‘Maar we benaderen haar voorzichtig, anders gebeurt er dit… (laat popje vallen) en dat willen we…’ Allen, op één na: ‘Niet!’ Die ene, iets te trage brandweerman zegt er achteraan: ‘Voorkomen.’
Wat waren die brandweermannetjes idioot en sympathiek en gewiekst in het losmaken van de lach! Ik vond ze weergaloos.

Toen een van die brandweermannen van B & D na afloop tegen het publiek zei dat ze begin volgend jaar met een nieuw stuk zouden komen en dat hij hoopte dat we dat ook gingen zien, hoorde ik mezelf heel hard ‘ja!’ roepen. Je hoeft het laatste hoofdstuk van Ulysses niet te hebben gelezen om daarin een daad van bevestiging te zien.

Liechtensteiner Volksblatt
Gerolf Hauser

Feuerwehrmänner im Kindertheater

Rasantes Gastspiel der weltbekannten holländischen Theatergruppe

“Theatergroep Wederzijds” nennen sich die fünf Männer, die, auf deutsch natürlich, voller Dynamik und mit herrlichem Humor, ein Theaterstück singen und spielen, das nicht nur bei Kindern, sondern auch bei Erwachsenen die Lachmuskeln trainiert.

In dem aktionsreichen, voller Komik steckenden Spiel, das die Theatergruppe heute, Samstag, den 23. September um 16.30 Uhr in der Alten Turn-halle der Schule in Triesen zeigt, werden mit einfachsten aber unglaublich wirkungsvollen Mitteln liebevoll die Stärken und Schwächen der Feuerwehrmänner dargestellt.

Witzig und augenzwinkernd

Der Alltag der Feuerwehrleute besteht darin, Leben zu retten, Brände zu löschen, Menschen und manchmal auch Tiere zu retten- Zum Alltag gehört aber auch das Warten, denn zum Glück brennt es nicht immer. Wie vertreibt man sich die Wartezeit? Zum Beispiel mit Übungen, um fit zu bleiben. Loek Beumer. Peter Drost, Jan Elbertse, Koos Elfering und Bram Kwekkeboom präsentieren in fantastischem Spiel die verschiedensten Situationen und natürlich auch alles, was schief gehen kann, nicht zu vergessen die Eifersüchteleien und Eitelkeiten der Feuerwehrmänner untereinander – und das Ganze in einem herrlich temporeichen Aktionsspiel.

Mit einfachsten Requisiten zaubern die Spieler die Rettungs- und Übungssituationen plastisch greifbar in den Raum. Wie zur Darstellung der Gasmaske und des Sauerstoffgerätes eine Fahrradluftpumpe genügt zur Rettung einer Frau vom Dach eines Hauses ein paar Stöckelschuhe, wie die Garderoben-Spinde durch das faszinierende Spiel sich wandeln zur Dusche, zur Toilette oder zum Feuerwehrwagen – das ist genial und verblüffend. Dass sie Slapstick und Clownerien in rasantem Szenenwechsel zeigen, dabei fast akrobatische Höchstleistungen zeigen, ist das eine. Dass sie auch noch herrlich singen können, das andere.

Das Grösste aber ist ihr Spiel, das die Illusion vom abenteuerlichen Feuerwehrheld umsetzt in beinharte Realität, die einen mitten hinein versetzt in dunkle, enge Schächte, verqualmte Häuser oder auf ihre Dächer, um dort Menschen zu helfen -und das so witzig und augenzwinkernd, dass man mit dem Staunen kaum nachkommt. Es ist eine Vorstellung voll wunderbarer clownesker Szenen über die Freude und das Leid in einer Feuerwache, mit dem die “Theatergroep Wederzijds” bereits in Zürich. Winterthur, Lyon, Montreal. Pittsburgh. Philadelphia und New York Jubelstürme auslöste.

Oerolkrant
22.06.2000
EB

Huis, tuin en keukenstoer

ZE ZIJN STOER, STERK EN GRAPPIG. ZE LEVEN VOOR HUN WERK:
DE BRANDWEERMANNEN VAN TONEELSCHAP B&D.

…’Er wordt veel gepest, gemene grappen worden uitgehaald en snedige opmerkingen vliegen over en weer.
Gelukkig worden brandweermannen blij van feestjes en van eten.
Brandweermannen is een vrolijke, prachtig vormgegeven voorstelling voor mensen van alle leeftijden. Verrassend en vreselijk grappig.’

PZC – interview
13.09.2000 – interview
Frans Doeleman

‘Brandweermannen staan naast elkaar’

Drie weken stage lopen in de kazerne en vervolgens een periode van improviseren, bedenken en schrijven leverde de dynamische, beweeglijke en geestige voorstelling Brandweermannen op. Hoewel zo nu en dan de vergelijking met absurdistisch toneel zich opdringt, zijn de scènes gebaseerd op realistische situaties.
„Als brandweermannen komen kijken, zeggen ze altijd, ja, dat is heel goed getroffen. Het is wel een beetje vervreemd, maar de basis van de verveling in de kazerne, het elkaar treiteren en de oefeningen herkennen ze heel goed”, vertelt de Zeeuwse acteur Bram Kwekkeboom (54).

Na zijn carrière in Middelburg te zijn begonnen bij het semi-professionele jeugdtheater Deurtje Open Deurtje Dicht (DoDD), vertrok hij veertien jaar geleden naar het Amsterdamse gezelschap Wederzijds. Daar ging 1 oktober 1994 Brandweermannen in première, met Bram als enige acteur in vaste dienst, terwijl de andere vier – Peter Drost (41), LoekBeumer (53), Koos Elfering (50) en Jan Elbertse (38) – speciaal voor dit project waren aangetrokken.

Beumer en Drost richtten enkele jaren geleden hun eigen gezelschap Het Toneelschap B & D op en het plezier dat ze aan Brandweermannen hadden beleefd, was aanleiding om het stuk in de oorspronkelijke bezetting op het repertoire te houden. Niet jaar in, jaar uit, maar van tijd tot tijd komen de vijf bij elkaar om weer op pad te gaan. Sinds 1994 is de voorstelling zo’n tweehonderd keer gespeeld. Niet alleen in Nederland en België, want het stuk is in het Engels, Duits en Frans vertaald, zodat ze ermee terecht konden in de Verenigde Staten, Canada, Frankrijk, Duitsland en Zwitserland. Volgende week vertrekken ze naar Oostenrijk.

De grondslag voor het stuk was een soort jongensdroom van regisseur Ted Keijser, die ‘iets’ met brandweermannen wilde. Acteurs en regisseur liepen stage in een brandweerkazerne en verwerkten vervolgens gezamenlijk hun ervaringen in scènes, liedjes, dansjes en slapstick, waarbij allerlei rode voorwerpen – van een speelgoedbrandweerauto tot een luchtbed en hooggehakte pumps – werden uitgeprobeerd. „We benutten allemaal hedendaagse gebruiksartikelen, maar geven daar een andere functie aan”, legt Peter Drost uit. „Eerst moet je lachen om een fietspomp, maar na vijf seconden is dat een beademingsapparaat. Hoe we met elkaar omgaan en vooral de rare overgangen, zoals het dagelijks leven die ook kent, maken de voorstelling tot een vreemdsoortig geheel.”

Flarden

„Het is geen logisch verhaal, het zijn flarden”, verklaart Loek Beumer. „Maar het zijn wel echte mensen”, brengt Peter te berde, „Als je rondloopt in de kazerne maak je zulke idiote situaties mee.” „Het beeld van brandweermannen die met z’n allen naar een kat in een boom staan te kijken of naar een paaltje dat ze niet uit de grond kunnen krijgen, ziet er heel absurd uit, maar het is wel echt”, vervolgt Loek. Peter vult aan: „Wij zouden als leken aan dat paaltje gaan sjorren, maar dat is een gepasseerd station, sjorren werkt niet. Zij staan te denken en dan in één keer handelen ze. Dat lijkt heel raar, maar het is allemaal denkwerk.”

„Wat wij doen, is een voorstelling van zaken geven”, omschrijft Loek. „Het is geen toneel, geen musical, maar wij stellen ons voor dat het zo toegaat in de kazerne.” Peter:, ,De oefening spelen we bloedserieus. Eerst allemaal geintjes, maar wanneer het alarm klinkt, sta je naast elkaar, ook al heb je ruzie, als het alarm afgaat, is dat over. Dat zijn gouden regels binnen de brandweer en die hebben we ook binnen dit stuk gebracht.” Toneelschap B & D speelt, zoals Peter het uitdrukt, voor jeugdigen van geest vanaf 8 jaar. „De meeste van onze voorstellingen kan je redelijk probleemloos ook voor volwassenen brengen. Vorig jaar op de Parade en op het Oerol-festival kwamen er alleen maar volwassenen naar Brandweermannen en die reageren eigenlijk hetzelfde als kinderen. We hebben B & D opgericht om als acteurs onze gang te kunnen gaan en een ei-gen stijl te ontwikkelen. We willen spelen wat we leuk vinden.”

„Na veertien jaar Wederzijds kom ik op 15 september in dienst bij B & D”, laat Bram weten. „Het aantrekkelijke is dat zij veel meer uitgaan van wat de acteurs willen. Die invloed op wat er gaat gebeuren, is voor mij een verademing. Ik kan met hen dingen verzinnen. Dat is een heel verschil met het uitvoeren van ideeën van een artistiek leider.”

Wat B & D brengt is amusement, maar dan met een grote A. „We worden daar wel eens op aangevallen”, moppert Loek. „We willen graag dat er gelachen wordt, maar de voorstelling moet ook poëtisch, spiritueel en sprankelend zijn. We zijn niet uit op gemakkelijk amusement. Onze moraal is dat de mensen niet met een cynische blik op de wereld, maar vrolijk de zaal uitkomen. We willen een positieve lading geven aan onze voorstelling én aan ons publiek.”

De Standaard
09.10.2000
Roel Verniers

Kermis in de kazerne

BRUGGE — Op tijd en stond geven Loek Beumer en Peter Drost van Het Toneelschap B&D (sic) het kind in hen de vrije teugels. Zo ook in Brandweermannen. Bedoeld als kindervoorstelling, maar vooral een verkleedpartij van acteurs die met grote mond en heel wat lef een zaal plat spelen.
Zes jaar geleden haalden Beumer en Drost bij theatergroep Wederzijds voor het eerst de brandspuit boven. Regisseur Ted Keijser stuurde het duo en drie andere acteurs voor een paar weken op stage bij de echte spuitgasten, liet zijn acteurs verder improviseren rond het thema en kaapte de ene na de andere bekroning weg. Hoofdstuk afgesloten, zou je denken. Maar de vraag naar een her-uitgave bleef groot.

Is dat een probleem? Helemaal niet. De acteurs zijn dan wel zes jaar ouder, op het podium is daarvan niets te merken. Energiek en speels als nooit tevoren. Dat moet te maken hebben met het onderwerp. Ook al staat Brandweermannen ver van elke realiteit, je voelt de opwinding bij de spelers. Ze jagen jongensdromen na. Bovendien speelt het succes uit het verleden.

Beumer, Drost, Jan Elbertse, Koos Elfering en Bram Kwekkeboom weten wat ze in huis hebben. In hetzelfde decor, met dezelfde kostuums en zonder die druk van een première kun je dan voluit gaan. Een heruitgave bevrijdt. Alles is toegestaan.
Het decor van Laura de Josselin de Jong trekt krijtlijnen. Een open speelvlak, het publiek rondom. Achteraan metalen kastjes waarin de mannen hun spullen bewaren. Tegelijkertijd ook toilet, bedstee en brandweerwagen. De voorstelling is als het decor: uiterst inventief. Alles verwijst naar vanalles. Niets verwijst naar brand.

De outfit van de spuitgast krijg je door met een fietspomp en een regenscherm te stoeien. Reddingsoperaties roep je op door vooraan op het podium je hand in een emmer en een andere hand achteraan in een van de kastjes te laten verschijnen. Gegoochel met een minimum aan middelen. Het effect is wonderbaarlijk: mond open van verbazing en tegelijkertijd schokschouderend van het lachen.

Tussen alle wonderen door spelen de heren stoelendans, herstellen ze een speelgoed brandweer wagen en halen ze het bloed onder de nagels van hun kompanen vandaan. Brandweermannen zijn helden als ze in actie komen. Pas dan komen het gevaar en de angst de kop opsteken. Verder is het wachten geblazen. Als je er vanop een afstand naar kijkt, bedank je voor zo’n job.

Dat Toneelschap B&D er alsnog een droomjob van maakt, heeft te maken met de uitbundigheid en de slapstick waarmee het vijftal het beroepsleven typeert. Ze schudden geregeld een dansje uit de benen. Iedereen op een rij, eentje uit de maat. Dan weer zingen ze als nachtegalen. Fysiek en visueel een snoeper.
In het tumult van de uitbundige reacties van het publiek gaat er heel wat nuance verloren. Niet dat het uitmaakt. Brandweermannen moet je gaan zien om het ongebonden kind dat in die acteurs huishoudt.

Speellijst