Held zonder wapen
Charmant. Dick Bos was een stripheld in de jaren veertig en is nog populair onder verzamelaars. Beumer & Drost brengt de detective tot leven in een filmische voorstelling. “Hij gebruikt geen wapens, dat maakt hem charmant.”
Door: René Vorderman
Hoe een lokale handelaar in jukeboxen en flipperkasten je uit de brand kan helpen. Het Deventer Toneelschap Beumer & Drost zou zijn voorstelling ‘Dick Bos’ in première laten gaan in de voormalige gasfabriek aan de Zutphenseweg in Deventer, maar dat gebouw werd op het laatste moment als onveilig bestempeld. Tijd om in paniek te raken was er niet, want al gauw kreeg Beumer & Drost allerlei locaties aangeboden van toeschietelijke stadgenoten.
Zo ook van ondernemer Harmen Swaak, die zijn loods aan de Sint Olafstraat in het Deventer Havenkwartier ter beschikking stelt voor de toneeluitvoeringen. ,,Omdat het kan.’’
Voorliefde
En waarom ook niet? Beumer & Drost koestert een voorliefde voor ongebruikelijke en tegelijkertijd juist heel logische locaties. Zo ging ‘Padvinders’ middenin de bossen in première, werd ‘Brandweermannen’ in een echte kazerne gespeeld en ziet ‘Dick Bos’ dus het levenslicht in een industrieloods. Een uitgelezen plek om een zolderkamersfeer te creëren, waarin de tobberige tekenaar Norbert Terschure de ene na de andere Dick Bos-strip moet produceren.
SS-uniform
Dick Bos is in het echt een creatie van Alfred Mazure (1914-1974) en nog altijd ongekend populair onder verzamelaars. Dit jaar nog ging een Duitstalige versie van het compacte stripboek voor 3.500 euro over de digitale toonbank. Ter vergelijking: in de Tweede Wereldoorlog kostten de boekjes 95 (gulden)cent. De nazi’s wilden indertijd dat Mazure zijn stripfiguur als SS’er aan het front liet strijden, wat de tekenaar – die sympathiseerde met het verzet – weigerde. ‘Ik geloof niet dat een SS-uniform mijn held goed staat’, zou hij hebben gezegd. Na de oorlog verbood de Nederlandse overheid zijn strips omdat die verderfelijk zouden zijn voor de jeugd. De populariteit van Dick Bos nam hierdoor alleen maar toe.
Eenzaamheid
Ook Peter Drost, artistiek leider van Beumer & Drost, is een groot fan van Dick Bos, die misdaad bestrijdt met jiujitsu-technieken. Hij verschrikt de onderwereld met rake klappen en snedig taalgebruik. ,,Mijn haarimplant is dezelfde als die van Dick Bos’’, lacht Drost. ,,Een niet te onderschatten kans om deze held te spelen.’’ Dan serieus: ,,Ik geniet van de privé-detective, de held, in zijn eenzaamheid. Hij gebruikt geen wapens, dat maakt hem charmant. Bovendien heeft Dick Bos droge humor en spreekt hij een oud-Nederlands taaltje, met woorden als ‘vrinden’. Zijn geweldig vormgegeven verhalen zijn James Bond-achtig en daarmee juist on-Nederlands.’’
Klopjacht
Drost speelt in de theaterversie zowel de stripheld als zijn tekenaar. De stripheld is knap maar gladjes en komt overal mee weg. Hij keert zich tegen zijn tekenaar, waarop een niets ontziende jacht van de cartoonist op zijn held begint. Doordat het achterdoek tot leven komt wanneer de tekenaar aan zijn werktafel zit, krijgen bezoekers volgens Drost niet het gevoel dat er maar één acteur op de planken staat. ,,Het is een samenspel van toneel, film en cartoons, waarbij het filmscript leidend is. Dick Bos springt soms over van het ene naar het andere plaatje. Goed timen en virtuoos met taal omspringen is daarbij cruciaal.’’
Beumer & Drost speelt de polderdetective ook op scholen en er is zelfs een middag gepland voor senioren. Drost en zijn gezelschap toerden rond 2007 ook met Dick Bos door Nederland. Een succes, en daarom is de voorstelling nog eens opgepoetst. ,,Destijds speelden we vooral in het westen, nu ook in andere delen van het land en België. Het gaf enorm veel vertrouwen dat de voorstelling de goedkeuring van Alfred Mazures weduwe kon wegdragen. Heel bijzonder.’’
‘Dick Bos’ is 7 september voor het eerst te zien in Deventer en daarna in onder meer Zutphen, Hasselt en Zwolle. Speellijst, tijden en kaarten op beumerendrost.nl.
Kader:
Bekaaid
Hoewel Beumer & Drost een positief advies kreeg van Fonds Podiumkunsten, krijgt het voor de periode 2017-2020 geen subsidie van het fonds. Tussen 2013 en 2016 kreeg het Deventer toneelschap jaarlijks nog 300.000 euro. Maar Peter Drost is vastbesloten elk jaar minstens één familievoorstelling te maken. En hij is kritisch: ,,Overijssel en Drenthe komen er met de toebedeling van subsidies wel erg bekaaid vanaf. Ook in de provincie willen mensen theater zien. Het is eigenlijk schandalig. Provinciale Staten en gemeenten moeten dit niet accepteren en met elkaar in overleg wat ze voor theatergezelschappen kunnen doen. Ook ga ik nog langs in Den Haag, want subsidie per project is misschien wel mogelijk. Ik ben in elk geval vol goede moed.’’
[Grote foto: Annegien Haselager, kleine foto: Studio Veen]
De Stentor, door René Vorderman “Held zonder wapen”. 01-09-2016
Voor kaarten, klik hier.
