Reis om de wereld in 80 dagen: Het verhaal
Theaterkrant: “Klassiek boek onherkenbaar en voortdurend aanwezig”
De Volkskrant: “Grappige non-conversaties en filosofisch absurdisme”
Het Parool: “Hoogwaardig spel. Prikkelende interpretatie met durf, baldadigheid en vindingrijkheid”
Kidsweek: “Vol slimme vondsten met grappige, scherpe dialogen”
Podiumkids: “Over moed, vriendschap en avontuur”
‘Zeer vrijelijk naar Jules Verne’
Met treinen, koetsen, boten, een olifant en een ijszeiler in korte tijd de wereld rond. In 1873 schreef Jules Verne het avonturenverhaal De reis om de wereld in 80 dagen. Een ongelooflijke, en zeker in die tijd, bijna niet te volbrengen reis.
Zijn verhaal speelt een belangrijke rol in het leven van de personages in deze splinternieuwe en filmische theatervoorstelling van Beumer & Drost. Op een plek ‘elders’ plamuren en schilderen zij beroepsmatig een oneindige muur. De voortdurend door het boek opgeroepen herinneringen aan hun verleden worden steeds levendiger en de heimwee slaat genadeloos toe. Het lijkt onmogelijk om naar huis terug te keren. Net als in het boek zou dit een ongelooflijke en bijna niet te volbrengen reis voor hen betekenen. Een reis waarop zelfs Jules Verne jaloers zou zijn.
Met: Peter Drost en Paul R. Kooij | Regie: Michael Helmerhorst | Muziekcomposities: Gerhardt Heusinkveld
Theaterseizoen 2019-2020
Regie: Michael Helmerhorst
Spel: Peter Drost en Paul R. Kooij
Première: 24 november 2019 | Deventer Schouwburg
Tournee: t/m 23 maart 2020 Nederland en België (inclusief schoolvoorstellingen)
Credits
Spel: Peter Drost en Paul R. Kooij
Regie: Michael Helmerhorst
Concept en tekst: Peter Drost
Assistent regisseur / dramaturgie: Géraldine Verhoeven
Videowall: Henk Haselager
Compositie & sound design: Gerhardt Heusinkveld
Kostuums: Carin Eilers
Decorbouw: Aart Marcus
Lichtontwerp en techniek: Dirk Houthoff
Inspiciënt: Piet Kooij
Projecties: MTS
Gastrollen (op film): Bert Bunschoten en Wigbolt Kruijver, Xavier Martin
Added soundeffects: Michael Helmerhorst en Mattie Poels
Publiciteit en educatie: Afke Pricker
Gastrollen Plug & Play | Educatie: Lieske Pricker en Barend van Kooten
Sociale media: Gerhardt Heusinkveld
Zakelijke & productieleiding en tourneeplanning: Géraldine Verhoeven
Tourneeplanning en promotionele ondersteuning België
Thassos, www.thassos.be, t: 03/235.04.90, e: info@thassos.be
Met dank aan: Hetronic B.V. Weesp
OVER DE MAKERS
Peter Drost | Spel, concept, tekst
Acteur, theatermaker en stemacteur Peter Drost studeerde aan de Toneelschool Maastricht en Arnhem, speelde daarna bij diverse theatergezelschappen en richtte in 1997, samen met Loek Beumer, Toneelschap Beumer & Drost op. Peter is artistiek leider van dit theatergezelschap, en schrijft de concepten en theaterteksten meestal zelf. Het gezelschap maakte onder andere furore met klassiekers als Erik of het klein insectenboek en Brandweermannen tot Dick Bos, Chuck & Charlene, Maquette en Comeback. Daarnaast speelde Peter onlangs bij het Noord Nederlands Toneel en stond hij in de theaterspektakels als Het Pauperparadijs, Fifa Blatter en De Verleiders # niks te verbergen.
Naast zijn toneelwerkzaamheden is Peter Drost een veelgevraagd acteur voor tv-series, tv-commercials en filmproducties. Op televisie is hij onder andere te zien in Smeris, Overspel, Bloedverwanten, Flikken Maastricht en Meiden van de Herengracht. Tevens heeft hij een rol in de WOII-film Riphagen. Peter werd in De Wereld Draait Door aangekondigd als de Nederlandse David Attenborough. Als stemacteur is Drost namelijk de voice-over van de Nederlandse versie van BBC series Frozen Planet, Planet Earth, Earth Flight, Life Story, Penquins en Wild Africa. In tv- en radiocommercials vertegenwoordigt zijn stem ook de producten van A. Vogel, Aleve, FNV Bondgenoten, Reaal en MKB Brandstof. In Nederlandse en buitenlandse musea is zijn stem te horen als audioguide. Van het Catharijneconvent tot het Rembrandthuis, van het Mauritshuis tot diverse Duitse musea.
In de Nederlandstalige versies van videogames als Skylanders, Uncharted, Heavy Rain, Knack en Walking with Dinosaurs vertolkt Drost zeer uiteenlopende rollen. Daarnaast gaf hij in de recente bioscoopfilm Paddington, mister Brown een warm stemgeluid mee.
Paul R. Kooij | Spel
Paul kreeg zijn opleiding tot acteur op de Arnhemse toneelschool en studeerde daar in 1983 af. Sinds die tijd speelde hij bij veel verschillende gezelschappen. Bij het toenmalige Ro Theater te Rotterdam speelde hij, in de jaren 90 als lid van het ensemble, onder de artistieke leiding van Antonie UitdeHaag & Jos Thie, en later onder de artistieke leiding van Cuy Cassiers & Alize Zandwijk in voostellingen als De Straat, Peer Gynt, Proust I t/m IV, Macbeth en Ja Zuster Nee Zuster. Na zijn Ro periodes speelde hij als freelancer bij ander Rotterdamse gezelschappen als Bonheur en Het Onafhankelijke Toneel en buiten de stadsgrenzen bij Stella Den Haag, Carver en in producties van het makers duo Lighthert & Wittebols en bij het toenmalige gezelschap De Utrechtse Spelen. Paul speelde in de voorstelling Anne de rol van Otto Frank. De afgelopen zomers was hij te zien in locatievoorstellingen als Het PauperParadijs & Mammoet. Paul speelde ook bij kleinere groepen als Jan Vos in de voorstelling Gas en bij Berg & Bos in de voorstelling In Vrede. Naast zijn toneelwerk, duikt hij regelmatig op in het programma Klokhuis en speelde in series als De Prooi en Goedenavond Dames en Heren.
Michael Helmerhorst | Regie
Met zijn beeldende theaterachtergrond (Perspekt, Vis à Vis, Beumer & Drost) heeft Helmerhorst een eigenzinnige signatuur ontwikkeld: hij combineert voortdurend vele stijlen en genres: theater, film en beeldverhaal smelten samen tot een zich onderscheidend geheel. Voor Beumer & Drost regisseerde hij recente familievoorstellingen als Dick Bos, Chuck & Charlene, Comeback, Gizmo en Maquette. Met Picture Search runt hij het grootste (alternatieve) filmarchief van Amsterdam. Als twintiger begon Helmerhorst films te verzamelen. Vooral films die hij kon gebruiken als achtergrondprojectie bij theatervoorstellingen. Film noir, animatiefilms, particuliere opnamen en curieuze bioscoopjournaals hebben zijn voorkeur. Als theaterman heeft hij een zwak voor het absurdisme en de mechanica van de slapstick. In 2019 regisseerde hij ook Het vermoeden van Poincaré (Toneelgroep Het Volk), ROBOT (Vis à Vis) en 1000 Kleine Balletjes (Trio Trotski).
Gerhardt | Compositie & soundscapes
Gerhardt Heusinkveld is componist, uitvoerend musicus en producer.
Voor de voorstelling Comeback van Beumer & Drost schreef hij ook de muziek. Hij maakte de muziekarrangementen voor Het Pauperparadijs. Als producer nam hij albums op met Lavalu, Frans van Deursen, Alakazam. Ook treedt Gerhardt al jaren solo op onder eigen naam, of in samenwerking met bijvoorbeeld Peter Faber en toert langs theaters in Nederland en België.
Als co-writer van liedjes belandden Gerhardts nummers in Netflix series, films zoals Hail Ceasar! van Jim Jarmusch en in de wereldwijde reclame voor de iPhone6 in 2016.
Recensies
Theaterkrant 25 november 2019
door Henri Drost
Gezien in de Deventer Schouwburg
Ontregelende bewerking van Jules Vernes klassieker
Kun je een klassiek boek zo bewerken dat het tegelijkertijd onherkenbaar en voortdurend aanwezig is? Datzelfde boek in vijf minuten op hilarische wijze afraffelen met hoofddeksel op, hoofdeksel af, maar in de rest van de voorstelling daar wél een zeer actuele draai aan geven? Of misschien wel meerdere? Peter Drost en Paul R. Kooij doen een moedige poging in misschien wel de meest ontregelende voorstelling die zij tot dusverre maken.
Het boek is Jules Vernes De reis om de wereld in tachtig dagen. Een boek dat sinds het verschijnen in 1873 alleen al door de titel tot de verbeelding spreekt en kleurrijke plaatsen vol onverwachte avonturen oproept. Daar kun je als jeugdtheatergezelschap dat graag en veel met filmbeelden werkt dus flink mee uitpakken. Maar hier gebeurt precies het tegenovergestelde. En wordt constant om de aarde gereisd.
Dat boek, in de uitgave met de karakteristieke blauwe band, is fysiek aanwezig, maar angstvallig verstopt in een merkwaardige muur. Een muur die Drost en Kooij moeten repareren en overschilderen, omdat na iedere omwenteling er nieuwe scheuren in ontstaan. In het diepste geheim werken zij aan ‘Het Grote Plan’. Wat dat plan is en waar zij zich bevinden, blijft de eerste veertig minuten lang in schimmen gehuld, versterkt door de verontrustende soundscape van Gerhardt Heusinkveld.
Wat wel al snel duidelijk wordt, is dat zij zich in een totalitair regime bevinden, dat verordonneert ‘Leef in het nu en laat geen herinneringen toe’. Boeken zijn dan ook verboden, want die roepen herinneringen op. En herinneringen roepen heimwee op en heimwee is strikt verboden. Alles moet duidelijk zwart-wit zijn, daar zorgen controleurs en een veiligheidsraad voor. Het speelvlak is hier daarom volkomen leeg en zwart, de muur volkomen wit. Grijstinten zijn afwezig. Maar in die muur hebben Drost en Kooij Jules Vernes boek verstopt. Een boek dat zij al zo vaak elkaar hebben voorgelezen dat het noemen van een paginanummer volstaat voor het uit het hoofd reciteren van de betreffende passage, geïllustreerd met amateurfamiliefilmpjes op de muur.
Op het nippertje weten Drost en Kooij te ontsnappen met de bouwkeet die in de projecties van Michael Helmerhorst transformeert in een luchtballon. Maar bij thuiskomst op aarde worden zij ontvangen door een woedende mensenmassa die niet zit te wachten op deze nieuwe kolonisten.
Wacht, wat is hier nou precies gebeurd? Zaten ze op de maan, als een soort strafkolonie? Die maan die in die andere Verne-klassieker onleefbaar is geworden maar dat ooit wel was? Duurt de dag in de voorstelling daarom zestien uur en vierenveertig minuten, net zolang als de op een na langste dag in het noordelijk halfrond? Worden we gewaarschuwd voor de milieugevolgen van al ons reizen? Is het een minuut voor twaalf?
Of illustreert het gezelschap hoe moeilijk het is om tegenwoordig, vanuit wat eens de Europese koloniën waren die Fogg doorkruiste, naar Europa te komen en hoe de ontvangst daar dan is? Of willen de makers duidelijk maken dat hoe ouder je wordt, bij iedere omwenteling, herinneringen vervagen en de verbeelding meer en meer plaatsmaakt voor routine en plicht? Dat het avontuur niet meer is wat het ooit was? Want zo avontuurlijk als een wereldreis eind negentiende eeuw was, is die al lang niet meer. Elon Musk heeft zelfs vergevorderde plannen om binnen afzienbare tijd wie het kan betalen de ruimte in te schieten om in luttele uren zo’n rondje te kunnen maken.
Het zit allemaal in deze voorstelling die een even bizar als logisch vervolg is van eerdere fenomenale boekbewerkingen als Erik en het klein insectenboek in combinatie met het nostalgische van Dick Bos en het futuristische en actuele Maquette. Maar nu overgoten met een absurd laagje dat verkapt voor de goede verstaander ook de spot drijft met subsidieverleners wanneer Drost met Kooij in een komisch heen en weer gesprek moet vragen om ‘een dikke meer spannende boek in de zin van als dat maar goed gaat zich afspelend in het verre buitenland binnen tachtig dagen’, maar ‘zonder plaatjes en met harde kaft’.
Want presenteerden zij deze voorstelling niet eerder als ‘Twee reclameschilders krijgen de opdracht om een blinde muur in een achterstandswijk met een geschilderde wereldkaart op te fleuren. Volgens de opdrachtgevers staat De reis om de wereld in 80 dagen van Jules Verne model voor de verbinding tussen de diverse culturen en bewoners van de wijk.’ Maar zij schreven ook toen al: ‘De schildering die de mannen maken, transformeert gaandeweg in de reis die zij in hun verbeelding maken: treinen, boten, en olifanten verschijnen en verdwijnen…’
Waarover gaat het eindresultaat? Dat bepaalt de verbeelding van elke bezoeker. Precies daarin schuilt de kracht van deze voorstelling, die zo ook een pleidooi is voor het avontuur van het maken van theater dat constant aan verandering onderhevig is.
Het Parool
Joukje Akveld – 16 december 2019
Aan durf en baldadigheid geen gebrek bij Beumer & Drost
Twee mannen, één muur. De een beitelt, dan ander verft. Die taakverdeling is helder, maar dat de beitelaar steeds voorop loopt omdat beitelen nu eenmaal vóór schilderen gebeurt, dat zit de schilder dwars. Peter Drost en Paul R. Kooij voeren er in hun witte overalls een onnavolgbaar komisch gesprekje over.
Het is een van de pijlers waar Reis om de wereld in 80 dagen van Toneelschap Beumer & Drost op drijft: die vernuftig ontsporende absurde dialogen én het filmische decor vol optische illusies. Schaduwen gaan hun eigen gang en een bouwkeet transformeert tot luchtballon.
Wat dit alles te maken heeft met de klassieker van Jules Verne, vraagt de literatuurkenner zich nu vast af. En inderdaad – deze jeugdvoorstelling staat ver af van de geijkte boekbewerking op toneel. In plaats van slaafs het negentiende-eeuws avonturenverhaal na te vertellen presenteren de makers een unheimische wereld met een alziende veiligheidsraad die eerder futuristisch lijkt.
Uiteindelijk wordt dan toch om de wereld gereisd, letterlijker zelfs dan de schrijver destijds met zijn titel bedoelde. Voor die interpretatie is niet alleen durf, maar ook de nodige baldadigheid en vindingrijkheid nodig. En laten deze theatermakers daar nu in grote mate over beschikken.
Behagen is niet hun stiel, ontregelen is waar ze goed in zijn. Op geen enkele manier doen ze concessies aan hun jonge publiek. Dat dat niettemin opvallend stil is, heeft te maken met het hoogwaardige spel en dat ongrijpbare Beumer & Drost-dna: dit jeugdtheatergezelschap intrigeert zonder dat je precies begrijpt waar je naar kijkt. Zo’n beetje als de werkelijkheid voor een achtjarige moet zijn: fascinerend, maar onbegrijpelijk.
Drost en Kooij werpen met hun prikkelende voorstelling zestig minuten lang meer vragen op dan ze beantwoorden. En ook dat is iets wat kinderen uit het dagelijks leven kennen.